Czym jest antykoncepcja hormonalna?

Antykoncepcja hormonalna może być stosowana w formie tabletki, zastrzyku, implantu, plastra, krążka dopochwowego lub wkładki wewnątrzmacicznej. Hormonalne leki antykoncepcyjne mogą zwierać estrogen i progestagen, inne zawierają wyłącznie progestagen.

Wszystkie metody antykoncepcji hormonalnej są bardzo skuteczne. Metody różnią się stopniem trudności stosowania oraz działaniami niepożądanymi:

Tabletki – kobiety, które stosują tabletki antykoncepcyjne muszą zażywać je codziennie. Pominięcie dawki zwiększa ryzyko zajścia w ciążę. W opakowaniu tabletek antykoncepcyjnych mogą znajdować się też tabletki niezawierające hormonów, przeznaczone do stosowania przez
4 do 7 dni w każdym miesiącu. W tych dniach pojawia się miesiączka. Kobiety, które chcą uniknąć miesiączki, zwykle pomijają tabletki niezawierające hormonów i przyjmują hormony bez żadnych przerw. Jest to tzw. ciągłe stosowanie. Można to osiągnąć również za pomocą plastra
i krążka dopochwowego. Większość tabletek antykoncepcyjnych zawiera zarówno estrogen, jak
i progestagen. Istnieją również preparaty zawierające wyłącznie progestagen.

Plastry antykoncepcyjne – kobiety mogą również nosić plaster hormonalny, który jest umieszczany na ramieniu, łopatce, plecach lub na biodrze. Plaster musi być zmieniany raz w tygodniu. Zwykle pacjentki zakładają nowy plaster co tydzień przez trzy tygodnie,
a w kolejnym tygodniu nie noszą plastra. W czwartym tygodniu pojawia się miesiączka. Plastry antykoncepcyjne zawierają estrogen i progestagen.

Krążki dopochwowe – kobiety mogą również umieszczać w pochwie giętki krążek, który można pozostawić przez trzy tygodnie. Krążek ten uwalnia hormony. Nie powinien być usuwany podczas współżycia. Jeśli zostanie wyjęty lub wypadnie, może pozostawać poza organizmem kobiety do trzech godzin. Zwykle kobiety używają krążka przez trzy tygodnie.

W czwartym tygodniu pojawia się miesiączka. Krążki dopochwowe zawierają estrogen i progestagen.

Zastrzyki – kobiety używające iniekcji hormonalnych przyjmują zastrzyk w ramię lub pośladek raz na trzy miesiące. Iniekcje antykoncepcyjne zawierają wyłącznie progestagen.

Implanty podskórne – implant antykoncepcyjny to niewielka pałeczka, która uwalnia hormony po wszczepieniu w ramię. Implant musi zostać wszczepiony przez lekarza lub pielęgniarkę
i może pozostawać w organizmie do trzech lat. Implanty antykoncepcyjne zawierają wyłącznie progestagen.

Wkładka wewnątrzmaciczna – jest to wyrób umieszczany w macicy w celu zapobiegania ciąży. Niektóre wkładki działają poprzez uwalnianie hormonów do organizmu. Wkładki, w zależności od producenta, można pozostawić w organizmie przez 3 do 5 lat. Wkładki wewnątrzmaciczne uwalniające hormony zawierają wyłącznie progestagen.

Antykoncepcja hormonalna jest bezpieczną i niezawodną metodą zapobiegania ciąży dla wielu kobiet. Nie zabezpiecza ona jednak przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Jak powinnam dobrać właściwą metodę antykoncepcji hormonalnej?

Porozmawiaj ze swoim lekarzem aby wybrać najlepszą dla siebie opcję. Zastanawiając się przed podjęciem decyzji, weź pod uwagę jak duże jest prawdopodobieństwo, że będziesz prawidłowo używać danej metody. Czy będziesz codziennie pamiętać o przyjęciu tabletki? Czy nie zapomnisz zmienić plastra raz w tygodniu? Metody długo działające (implant, wkładka wewnątrzmaciczna) są najwygodniejsze, ponieważ działają przez 3 do 5 lat, w zależności od metody. Zastrzyk, który działa przez 3 miesiące, jest bardziej wygodny niż tabletka, plaster czy krążek. Zapytaj również swojego lekarza o to, jak metoda, którą zamierzasz wybrać, wpłynie na miesiączkowanie.

Czy antykoncepcja hormonalna jest bezpieczna dla wszystkich kobiet?

Nie. Niektóre kobiety nie powinny stosować antykoncepcji hormonalnej. Dotyczy to kobiet: • w wieku powyżej 35 lat i palących papierosy – są one w grupie podwyższonego ryzyka

zawału serca i udaru mózgu i nie powinny stosować antykoncepcji hormonalnej

zawierającej estrogen,
• w ciąży,
• po przebytym zakrzepie lub udarze mózgu,
• leczonych z powodu raka piersi obecnie lub w przeszłości,
• z pewnymi chorobami wątroby – niektóre metody antykoncepcji hormonalnej mogą

doprowadzić do pogorszenia,
• z poważną chorobą serca,
• miewających migrenowe bóle głowy, które powodują problemy z widzeniem (mroczki).

Kobiety chorujące na nadciśnienie tętnicze mogą stosować antykoncepcję hormonalną, jednakże lekarz musi wówczas ściśle obserwować wartości ciśnienia tętniczego.

Część kobiet, które nie mogą stosować antykoncepcji hormonalnej zawierającej estrogen, może zdecydować się na antykoncepcję hormonalną zawierającą wyłącznie progestagen.

Co się stanie, jeśli poza antykoncepcją hormonalną zażywam także inne leki?

Niektóre leki mogą zmniejszać skuteczność antykoncepcji hormonalnej, m.in.: • niektóre leki przeciwdrgawkowe,
• niektóre antybiotyki,
• ziele dziurawca (lek ziołowy).

Jeśli zażywasz którykolwiek z wymienionych powyżej leków, porozmawiaj z lekarzem o odpowiedniej metodzie antykoncepcji. Podobnie, jeśli stosujesz już antykoncepcję hormonalną, powiedz o tym lekarzowi lub pielęgniarce, którzy będą przepisywać Ci nowy lek.

Co się stanie, jeśli zapomnę o stosowaniu antykoncepcji hormonalnej?

Jeśli współżyłaś i zapomniałaś zastosować antykoncepcję hormonalną, możesz zastosować pigułkę „dzień po”, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zajścia w ciążę. Zrób to jak najszybciej po współżyciu.